ఆషాఢ శుద్ధ ఏకాదశి  ఏకాదశి నుండి కార్తీక మాసం లో వచ్చే ప్రభోదిని ఏకాదశి వరకు చాతుర్మాస దీక్ష ను  ఆచరిస్తారు..

 *చాతుర్మాస్యం: వ్రత నియమాలు* 

ఏకభుక్త మధశ్శయ్యా బ్రహ్మచర్య మహింసనమ్

వ్రతచర్యా తపశ్చర్యా కృచ్చచాంద్రాయణాదికమ్

దేవపూజా మంత్రజపో దశైతే నియమాః స్మృతాః

చాతుర్మాస్యాన్ని అన్ని ఆశ్రమాల (బ్రహ్మచర్య, గృహస్థ, వానప్రస్థ, సన్యాస) వారు పాటించవచ్చు. కుల, వర్గ నియమాలు కానీ, లింగ వివక్ష కానీ లేదు. చాతుర్మాస్య వ్రతం ప్రధానంగా ఆరోగ్యానికి సంబంధించినది. చాతుర్మాస్య వ్రతం పాటించే విధానం చాతుర్మాస వ్రతము పాటించేవారు. ఆహార నియమాలలో భాగంగా -- శ్రావణ మాసంలో ఆకుకూరలను  భాద్రపద మాసంలో పెరుగును ఆశ్వయుజ మాసంలో పాలను  కార్తీక మాసంలో పప్పు పదార్థాలను విధిగా వదిలి పెట్టాలి .. వాటిని ఆహారముగా ఏ మాత్రము స్వీకరించ కూడదు .  పాత ఉసిరి కాయ పచ్చడి మాత్రం వాడవచ్చును  భాగవతం వంటి గాథలు వింటూ ఆథ్యాత్మిక చింతనతో ఈ నాలుగు నెలలూ గడపాలి.  ఈ నాలుగు మాసాలు తాను నివసించే గ్రామం యొక్క ఎల్లలు దాటరాదు. ఈ కాలంలో అరుణోదయవేళ స్నానం చేయడం అవసరం. వ్రతకాలంలో బ్రహ్మచర్యం, ఒంటిపూట భోజనం, నేలపై నిద్రించడం, అహింసపాటించాలి. ఇష్టదేవతలకు చెందిన దివ్యమంత్రాన్ని అక్షరలక్షలుగా జపించాలి. ఏదైనా ఒక ఉపనిషత్తును పఠించాలి. భగవద్గీతలోని కొన్ని అధ్యాయాలను కంఠస్థం చేయాలి. యోగసాధన చేయడం శ్రేయస్కరం. దానధర్మాది కార్యాలు విశేష ఫలాన్నిస్తాయి. 

 జై శ్రీమన్నారాయణ

వరకాల మురళీమోహన్ గారి సౌజన్యంతో